1. Duurzame leefomgeving

Wat wilden we bereiken?

Wat hebben we daarvoor gedaan?

1

We stellen een routekaart op met acties ten behoeve van een klimaatneutraal Nieuwegein in 2040.

Het proces tot het vaststellen van de Routekaart loopt nog. Op 17 november is een RIA over de Routekaart geweest.

2

We ondersteunen en zetten meer in op innovaties voor een toekomstbestendige stad.

In najaar is eerste overleg geweest met KWR over hun plan ‘Power to X’. Dit gaat over innovaties rondom energieopslag.
Ook is de eerste slimme zonnelaadpaal gerealiseerd. Deze laadpaal kan opgeslagen zonne-energie uit de autobatterijen terugleveren aan het net. Hiermee dient de elektrische auto als tijdelijke energieopslag.
Verder is gecommuniceerd over de elektrische deelauto van WeDriveSolar om inwoners te stimuleren hiervan gebruik te maken.

3

We zorgen voor een goede informatievoorziening aan particuliere eigenaren over verduurzamingsmogelijkheden in huis.

Wij zorgen voor informatievoorziening via het regionale energieloket, onze website, de Molenkruier, sociale media en digiborden. Netwerk Samen Duurzaam Nieuwegein (SDN) heeft onder andere een fietstocht langs duurzame huizen gehouden en op verzoek van inwoners warmtescans van huizen gemaakt. De gemeente werkt samen met SDN.

4

In navolging van de ondertekening in januari 2015 van de landelijke Deal Stroomversnelling Koopwoningen’ werken we samen met regiopartners aan het stimuleren van de realisatie van ‘nul-op-de-meter’ renovaties.

De samenwerking loopt, maar er zijn geen nul-op-de-meter renovaties gerealiseerd.

5

Bij de uitgifte van nieuwe gemeentegrond hanteren we de realisering van ‘nul-op-de-meter’ energieneutrale woningen als uitgangspunt.

De bouw van het nul-op-de-meter-nieuwbouwproject Kroon op Jutphaas is gestart. Er is geen nieuwe gemeentegrond uitgegeven met NOM als uitgangspunt.

6

In 2016 neemt de gemeente deel in het regionale samenwerkingsverband ‘Coalitie Regio Utrecht’ voor Ruimtelijke Adaptatie. Ruimtelijke Adaptatie is erop gericht om de ruimtelijke inrichting van de bebouwde omgeving aan te passen aan de gevolgen van overstromingen, wateroverlast, extreme droogte
en hitte. Doel is om uiterlijk 2017 te komen tot een regionale agenda, visie en strategie.

Het Plan van Aanpak van de Coalitie Ruimtelijke Adaptatie regio Utrecht is door alle partijen bestuurlijk vastgesteld en er is een regisseur aangesteld als coördinator van de Coalitie.
Voor het project Betere Buurten zijn klimaatkansenkaarten gemaakt per buurt en zijn zoveel mogelijk maatregelen in de ontwerpen meegenomen. Verder is onderzocht welke kansen er liggen bij de gebiedsontwikkeling van Rijnhuizen.

7

Er wordt een Grondstoffeninzamelplan opgesteld. Na goedkeuring door de raad wordt dit plan in 2016 en verder stapsgewijs tot uitvoering gebracht. Als uitwerking van de door de raad vastgestelde ambities: maximaal 121 kg restafval per inwoner/jaar onder voorwaarde dat de afvalstoffenheffing niet of slechts beperkt omhoog gaat.

Het Grondstoffeninzamelplan is in december 2016 door de raad vastgesteld (2016-469).

8

We stellen een Jaarprogramma Water op, waarin maatregelen zijn benoemd voor de kwaliteit, het functioneren en de beleving van stedelijk water.

Het jaarplan Water 2016 is vastgesteld (2016-073).  Het vuilwaterstation voor de pleziervaart nabij de gemeentewerf is geplaatst. In Batau-Zuid en park Oudegein zijn duikers hoger gelegd om de doorstroming te verbeteren. Het HDSR heeft met voorrang op de planning gebaggerd in Batau-Zuid, Geinoord en Plettenburg. In Batau-Noord en -Zuid zijn bewonersavonden gehouden over de waterkwaliteit.

9

Met behulp van de digitale bodemkwaliteitskaart op onze website faciliteren we kostenbesparend grondverzet.

Met behulp van de digitale bodemkwaliteitskaart op onze website faciliteren we kostenbesparend grondverzet.

10

We nemen deel aan het voor de periode 2015-2018 opgestelde provinciale uitvoeringsprogramma externe veiligheid. Per 1 januari 2016 gaat het bevoegd gezag van het Brzo-bedrijf Ecolab Production Netherlands over van de gemeente naar de provincie.

Er is een nieuw risicobedrijf bijgekomen, LNG tankstation Rolande op het Klooster. Vanuit het oogpunt van externe veiligheid is de locatie geschikt. De provincie is inmiddels bevoegd gezag voor het bedrijf Ecolab. De gemeente heeft deelgenomen aan de projectgroep bijeenkomsten van PUEV.

11

De Gasunie heeft in 2015 over een lengte van 550 m in het plangebied Blokhoeve kunststof beschermingsplaten boven de gasleiding aangebracht. Over het resterend deel van 175 m worden in 2016 beschermplaten aangebracht ten behoeve van de planontwikkeling Blok Oost.

Boven de gasleiding zijn beschermplaten aangebracht ten zuiden van Blok Oost.

12

In 2016 worden 144 reguliere controles bij bedrijven uitgevoerd, waarvan 45 door de Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) Utrecht. We streven ernaar dat 50% van de bedrijven de milieuregels naleven in 2016 bij het eerste bedrijfsbezoek.

Het aantal geplande reguliere controles is uitgevoerd. Het naleefgedrag door bedrijven is nagenoeg gehaald.

13

We geven invulling aan het ‘Actieplan Geluid 2013’ door vervanging en verhoging van geluidafscherming langs de ’s-Gravenhoutseweg en Zandveldseweg.

Aan de ’s-Gravenhoutseweg (ter hoogte van Dotterbloemstraat) is 120 m geluidscherm gerealiseerd.

14

De gemeente blijft zich de komende jaren inspannen om de luchtkwaliteit in de gaten te houden en kansen voor verdere verbetering te verzilveren. Dat wordt geborgd door de koppeling met andere beleidsvelden (verkeer, ruimtelijke ordening, klimaat, duurzaam inkopen).

De luchtkwaliteit in Nieuwegein is verder verbeterd. Een maatregel die bijdraagt aan een betere luchtkwaliteit is de forse toename van het aantal oplaadpalen (35) voor elektrische auto's.

Omschrijving indicator

Toelichting

Opgesteld vermogen voor duurzame energieopwekking (in Megawatt)

± 12 MW

± 12,7 MW

Dit is een inschatting. Cijfers uit de landelijke database zijn nog niet bekend.

maximale hoeveelheid restafval per inwoner per jaar

Percentage bedrijven waar bij een periodieke milieucontrole geen overtredingen zijn geconstateerd (Naleefgedrag milieuregels door bedrijven)

Totaal strekkende meters vervangen en/of nieuw gerealiseerde geluidafscherming

In 2017 wordt de nog geplande 2.450 m langs de Zandveldseweg-’s-Gravenhoutseweg gerealiseerd.

2. Bewustzijn duurzaamheid en duurzaam gedrag

Wat wilden we bereiken?

Wat hebben we daarvoor gedaan?

1

Het Natuurkwartier ontwikkelt zich als plek om meer en meer een bijdrage te leveren aan gezonde veerkrachtige inwoners die actief meedoen in onze samenleving. En tot het vertrekpunt voor het ontdekken en actief gebruik van de recreatieve zone van Park Oudegein.

Er is ingezet op het ontwikkelen en uitvoeren van kinderactiviteiten in schoolvakanties en het werven van vrijwilligers daarvoor. Het ontdekken en het actief gebruik van de recreatieve zone wordt de komende jaren verder ontwikkeld waarbij ook gekeken wordt naar andere doelgroepen. Er is een blote voetenpad gerealiseerd. Relaties met verschillende BSO ’s zijn aangegaan voor buitenactiviteiten. De planontwikkeling van de Poldermolen Oudegein is gevolgd.

2

De gemeente vervolgt het proces met (maatschappelijke) organisaties waarbij zij zelf in toenemende mate regie voeren en verantwoording nemen over delen van de exploitatie van het Natuurkwartier. Bestaande organisaties gaan meer verbindingen met elkaar aan vanuit een gedeeld groen en duurzaam perspectief.

Er is een visie opgesteld voor het lange termijn perspectief op het Natuurkwartier. De gemeenteraad heeft met de goedkeuring van deze visie de ruimte gegeven om het gebied organisch te ontwikkelen.

Samen Duurzaam Nieuwegein organiseerde het onderdeel duurzaamheidsmarkt van het Lentefeest.

Met het provinciale programma Groen doet Goed hebben verschillende organisaties in Nieuwegein activiteiten georganiseerd voor kinderen tussen de 4 en de 12 jaar. In toenemende mate weten zij elkaar te vinden.

3

Op basis van een samenhangende visie en ambitie van deze shareholders worden ambities uitgewerkt in gezamenlijke doelen en plan van aanpak. Er komt een samenwerkingsverband tussen de betrokken organisaties bij het Natuurkwartier. Daarbij wordt de verhouding tussen gemeente en dit nieuwe platform uitgewerkt, waarbij er sprake zal zijn van een overgangsperiode van enkele jaren.

Stichting de Proevtuin is opgericht om invulling te kunnen geven aan Groen Verbindt, het programma van het Oranje Fonds. Er is een moestuin aangelegd waarin zowel buurtbewoners als cliënten van Reinaerde werkzaam zijn. Het is lastig gebleken voldoende draagkracht te organiseren met vrijwilligers. De start van de tuin is moeilijk geweest.
De bredere samenwerking met partners in het gebied blijkt meer tijd te vragen en heeft nog geen formele structuur gekregen.

4

Het investerings- en exploitatiemodel Natuurkwartier wordt verder uitgewerkt en ingevuld. Resultaat is een bedrijfsplan met evaluatie en besluitvormingsmomenten.

Dit punt wordt nog nader uitgewerkt. Het vormgeven van de samenwerking en het concretiseren van de doelen zal eerst moeten worden afgerond.

5

Voor wat betreft de vervanging van het, verouderde, MEC-gebouw wordt er een programma van eisen opgesteld en ontstaat een beeld bij de exploitatie, de investering en het eigendom. Daarbij wordt ook bekeken of er een wijziging van het bestemmingsplan nodig is.

Dit punt wordt in 2017 uitgewerkt. Het vormgeven van de samenwerking en het concretiseren van de doelen zal eerst moeten worden afgerond.

6

BuitenWijs, de regionale samenwerking op het gebied van natuur- en milieueducatie (NME) met de gemeenten Houten, IJsselstein en Lopik, onderhoudt het vernieuwde NME-aanbod en bewaakt de kwaliteit en efficiëntie van de NME-dienstverlening voor het basisonderwijs. In 2016 worden de vier gemeenten – behalve via het NME-aanbod – ondersteund bij de invulling van de duurzame school.

In het aanbod zijn nieuwe producten opgenomen: lessen over de boerderij, plastic soep en energie.
Onder de scholen was geen animo voor ondersteuning bij het invullen van de duurzame school.

7

Bij de verdere duurzame inrichting van bedrijvenpark Het Klooster worden de te vestigen bedrijven verplicht een duurzaamheidscan (of een gelijkwaardig voorstel) op te stellen. Via deze scan worden maatregelen in beeld gebracht die het duurzame karakter van de onderneming (op dit natuurlijke moment) kunnen versterken. Wij adviseren de ondernemers over de uitkomsten. Ondernemers zijn verplicht om maatregelen, die zij binnen vijf jaar kunnen terugverdienen daadwerkelijk te treffen. Een gelijkwaardig voorstel om de duurzaamheid van een gebouw te bepalen is bijvoorbeeld met een GPR3 berekening of een Breaam-certificaat4. Dit zijn twee instrumenten in de bouwwereld die daar steeds meer worden toegepast. Elk instrument geeft aan hoe goed er op duurzaam bouwen wordt gescoord. Als gelijkwaardig zien wij een GPR-score van minimaal 7,4 of een BREAAM-score van minimaal ‘Good’.

In het Klooster hebben zes nieuwe bedrijven zich aangemeld. Zij hebben alle een duurzaamheidscan of een gelijkwaardig voorstel ingediend.

8

We promoten de toepassing van groendaken bij particulieren, woningcorporaties en andere instellingen zowel bij nieuwe als bestaande bouw. De noodzaak van groendaken als waterpiekopvang blijkt wel uit de stortbuien en wateroverlast van de zomer van 2014.

We stimuleren groendaken via informatievoorziening op onze website. Ook hebben we hierover geadviseerd bij 15 bouwplannen. Zo is bij de nieuwbouw van Vitens een groendak gerealiseerd.

9

Naar aanleiding van de evaluatie van het actieprogramma Dierenwelzijn uit 2009 en de aanbevelingen van de Dierenbescherming verwoord in hun ‘Nota Aanbevelingen Gemeentelijk Dierenwelzijnsbeleid’ wordt het actieprogramma Dierenwelzijn vernieuwd.

Doorgeschoven naar 2017. Onder andere door ad hoc en noodzakelijke dierenwelzijn- en andere activiteiten meer tijd hebben gevraagd dan voorzien.

10

De gemeente neemt actief deel aan de duurzaamheidstafel van de U10.

De deelname aan de duurzaamheidstafel heeft geleid tot toetreding tot de ‘Green Deal Cirkelstad Utrecht’.

Omschrijving indicator

Toelichting

Aantal afgenomen NME-producten (scholen)

Aantal scholen dat NME-producten gebruikt

Aantal bereikte leerlingen NME

Aantal bezoekers Natuurkwartier

± 180.000

Percentage duurzaamheidsscans bedrijvenpark Het Klooster

Oppervlakte nieuw gerealiseerd groendak in m² in heel Nieuwegein

Dit wordt niet meer bijgehouden sinds beëindiging subsidie in 2014.

3. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Wat wilden we bereiken?

Wat hebben we daarvoor gedaan?

1

Wij gaan verder op de ingezette weg om gemeentelijke gebouwen in te zetten voor het opwekken van duurzame energie.

De realisatie van zonnepanelen op drie gemeentepanden (Recyclingstation, Sporthal Galecop en Sporthal De Waterlelie) is succesvol aanbesteed. Deze zonnepanelen worden in 2017 aangelegd. Op het Oosterlicht College zijn 433 zonnepanelen gerealiseerd. Voor de realisatie hebben wij aan het schoolbestuur toestemming verleend.

2

Na een verbeterslag in 2014/2015 van het energiemanagement wordt energiemanagement van onze gemeentelijke gebouwen en objecten structureel in de bedrijfsvoering van de op te richten interne vastgoedunit geïntegreerd om daarmee energie te monitoren en waar mogelijk het energieverbruik te verminderen.

Het Plan van Aanpak voor een Pilot Intern Vastgoedteam is eind 2016 vastgesteld en door de OR van een positief advies voorzien. Eén van de structureel te beleggen en op te pakken taken is het energiemanagement. Voorbereidend hierop zijn in 2016 al de nodige onderzoeken gedaan naar, en afspraken gemaakt over, de werkelijke situatie in gebouwen (hebben ze allemaal al een slimme meter) en de facturering (door slimme meters geen voorschotten meer en realtime inzicht in de verbruiken; facturering overzichtelijk per soort gebouwen en objecten).

3

Wij kopen duurzaam in onder andere door de duurzaamheidscriteria op www.pianoo.nl/themas/ maatschappelijk- verantwoord-inkopen-duurzaam- inkopen - zoals vastgelegd in het inkoop- en aanbestedingsbeleid - toe te passen

Bij de inkoop van werken in de bebouwde omgeving (wegen, riolering, gebouwen, etc.) wordt door toepassing van gestandaardiseerde bepalingen voldaan aan de landelijke minimumeisen van duurzaam inkopen. Aan het gemeentelijk vastgoed wordt contractueel groene energie geleverd. Met de inkoop van het gemeentelijk wagenpark wordt ook ingezet op duurzaamheid door onder meer het gebruik van emissieloze en -vriendelijke voertuigen.
Echter er liggen nog veel kansen door duurzaamheid als leidend principe zo vroeg mogelijk in processen en in alle afwegingen van de gemeente mee te nemen en de markt te betrekken bij duurzaamheidsvraagstukken en -opgaven.

4

Het milieuzorgsysteem wordt gecontinueerd. Jaarlijks wordt het milieuzorgsysteem onderworpen aan een aantal interne audits en aan een externe audit door een daartoe erkende instelling.

Het milieuzorgsysteem is gecontinueerd.

Omschrijving indicator

Toelichting

Aantal kWh opgewekte duurzame energie gemeentelijke gebouwen

>109.000

Op vijf gebouwen. Het vijfde gebouw telt voor een klein deel mee, omdat zonnepanelen eind 2016 zijn gerealiseerd.