Inleiding
Om een goede inschatting te kunnen maken van meerjarige toekomstige onderhoudslasten, is het van belang om per kapitaalgoed te beschikken over een onderhoudsplan. Na het maken van afwegingen over de intensiteit van het onderhoud bepalen wij per kapitaalgoed het benodigde onderhoudsbudget  Gelet op het verloop van de lasten vormen wij daar voorzieningen voor. De omvang hiervan staat aangegeven in de weerstandsparagraaf (10.3). In het algemeen geldt de beleidslijn dat onderhoudsvoorzieningen pas kunnen worden gevormd na vaststelling van een meerjarig beheerplan. Er zijn beheerplannen voor wegen,  beweegbare bruggen, gemeentelijke accommodaties (inclusief schoolgebouwen). Voor een aantal beheerobjecten is nog geen beheerplan gemaakt. Hierbij gaat het om baggeren, duikers en geluidsschermen. Voor geluid is wel een reserve gevormd. In 2015 ronden wij het beheerplan tunnels, viaducten, houten- en vaste bruggen 2015 – 2020 af.

Kwaliteitsniveau/-ambitie
Voor Beheer Openbare Ruimte is het beeldkwaliteitsniveau door de raad bepaald op niveau B. Voor de binnenstad geldt niveau A. Er zijn vier beeldkwaliteitsniveaus: respectievelijk A/A+, B, C en D. Beeldkwaliteit A is het beste beeldkwaliteitsniveau, daarna loopt het beeldkwaliteitsniveau af tot niveau D. Voor elk beheerobject worden normen geformuleerd. Voor zwerfvuil geldt bijvoorbeeld dat op niveau B een bepaalde hoeveelheid zwerfafval op een aantal vierkante meters mag zijn, deze hoeveelheid loopt bij elk niveau verder op. Bij elk kwaliteitsniveau hoort een bepaald beeld, hiervan zijn foto’s opgenomen in de schouwgids. Voor nadere uitleg wordt kortheidshalve verwezen naar onze schouwgids, zie www.nieuwegein.nl, beheer openbare ruimte, beeldbestekken, download schouwgids.

Bij al ons onderhoud is de integrale afstemming van alle vakdisciplines binnen het Openbaar Domein en integrale afstemming met zowel het Ruimtelijk Domein als het Sociaal Domein de basis van de besluitvorming. Stel dat het nodig is op middellange termijn een weg te vervangen, dan is denkbaar dat wij levensduur verlengend onderhoud plegen aan de riolering met het doel, rioolvervanging en wegvervanging gelijktijdig met elkaar uit te voeren.
In het kader van de transformatie WMO realiseren wij dagbesteding van inwoners met een beperking bij voorkeur in Nieuwegein in plaats van in de provincie. Dit om te besparen op vervoerskosten.  Deze transformatie brengt kleinschalige herinrichting van de openbare ruimte met zich mee in verband met opstelplaatsen voor bussen waarmee de cliënten van de dagbesteding worden gebracht en gehaald.  Juist in de synergie van werkzaamheden van Openbaar- en andere domeinen zijn de grootste kostenbesparingen mogelijk. Bij alle werkzaamheden is de algemene doelstelling het zorgdragen voor een blijvende beschikbaarheid van een doelmatige, veilige, duurzame, toegankelijke -, bruikbare  en financieel doelmatig beheerbare openbare ruimte.

Wij controleren alle bomen eens in de drie jaar op veiligheid en stabiliteit. De attentiebomen controleren wij elk jaar. Verder zullen wij het beheerssysteem optimaliseren waardoor wij de werkzaamheden beter en sneller kunnen regelen. In 2017 gaan we verder onderzoeken of we een voorziening kunnen vormen voor het vervangen van openbaar groen.

Het onderhoudsniveau van zwerfafval opruimen, prullenbakken legen en onkruidbeheersing op verharding blijft ongewijzigd op B-niveau.
Voor onderhoud verhardingen hebben wij  in het onderhoudsplan 2010-2014 rekening gehouden met het minimaliseren van het onderhoud. Voor de korte termijn kunnen wij het onderhoud hierdoor met minder middelen uitvoeren. Op lange termijn zal meer geld noodzakelijk zijn om de gewenste kwaliteit te handhaven.  In 2016 zijn de afvalbakkenpilots conform motie M37 “Pilot in de prullenbak” (raadsvergadering 3 november 2016) vroegtijdig beëindigd. De verwijderde afvalbakken worden op de oude locaties teruggeplaatst.

Wegen
Eens in de twee jaar actualiseren wij het beheerplan wegen.  Eind 2013 zijn de wegen geïnspecteerd en is het nieuwe beheerplan gereed. De eerstvolgende actualisatie van het beheerplan vindt plaats in 2019. In het beheerplan brengen wij het onderhoud aan de wegen voor de aankomende vijf jaar in beeld.
Financiële consequenties en vertaling in de begroting:
De navolgende activiteiten zijn in 2016  uitgevoerd:

• Wat betreft groot onderhoud is de Galecopperlaan gedeeltelijk uitgevoerd. Door complexe voorbereiding is de uitvoering  van de rotonde Batauweg-Galecopperlaan en de Structuurbaan naar 2017 verschoven.
• Lupinestraat is grotendeels uitgevoerd. Een deel van de Lupinestraat is wegens de projectontwikkeling verschoven naar 2017.
• Het grootste deel van de rehabilitatie wordt vertegenwoordigd door de Galecopperlaan.
• Overige werkzaamheden waarin vorstschade, lokaal maatwerkonderhoud inritten grotendeels uitgevoerd. Bermonderhoud is verschoven naar 2017

De financiële gevolgen van de onderhoudsplannen zijn in het kader van IBOR verwerkt in de begroting. Hiervoor is de voorziening voor onderhoud wegen ingesteld. Het is vanuit technisch en financieel oogpunt noodzakelijk om het voorgestelde onderhoud voor de volle 100% op het juiste moment uit te voeren. Alleen dan is sprake van een efficiënte besteding van de financiële middelen. Bij een lager budget zal de achterstandsituatie continu toenemen. De uitkomst van technisch wegbeheer moet resulteren in een gemiddeld beeldkwaliteitsniveau B.

Bruggen, tunnels en viaducten
Eens in de twee jaar actualiseren wij het beheerplan civiele bouwwerken.  Begin 201 zijn de civiele bouwwerken geïnspecteerd en is het nieuwe beheerplan gereed. De eerstvolgende actualisatie van het beheerplan vindt plaats in 2019.  In het beheerplan brengen wij het onderhoud aan de civiele bouwwerken voor de aankomende vijf jaar in beeld.
Financiële consequenties en vertaling in de begroting: voor de financiële gevolgen van het beheerplan is een budget opgenomen in de begroting. Hiervoor is de voorziening voor onderhoud bruggen, tunnels en viaducten ingesteld.
Hieronder volgt een evaluatie van de activiteiten die in 2016 zijn uitgevoerd:

• De werkzaamheden aan de Symfonietunnel zelf zijn afgerond. De verharding in de tunnel is verschoven naar 2017 om meegenomen te worden met realisatie van de rotonde Batauweg-Galecopperlaan. Merwesteintunnel is afgerond en Oudegeintunnel met kleine aanpassingen hersteld.
• Geinbrug conserveringswerkzaamheden en de verhuizing van de brugbediencentrale naar de gemeentewerf zijn afgerond.
• Constructieve werkzaamheden afgerond. Conserverende werkzaamheden verschoven naar 2017.

Bebording en bebakening
In 2007 is het Beheerplan bebording en bebakening opgesteld. De uitvoering van dit plan is in 2008 gestart. Het vervangingsschema is mede op basis van de kengetallen van het CROW opgesteld. Uitgangspunt van het beheerplan is o.a. het bevorderen van de verkeersveiligheid in de gemeente. Uitstel of verlaging van het onderhouds-/vervangingsbudget zal o.a. leiden tot verkeersonveiligheid.
Financiële consequenties en vertaling in de begroting: In de begroting zijn middelen gereserveerd waarmee, conform het beheerplan, jaarlijks 1/15e deel van de bebording kan worden vervangen.
De navolgende  activiteiten zijn  in 2016 uitgevoerd:

• Met de noodzakelijke vervanging van een gedeelte van de “ANWB bewegwijzering” is de vervanging van de verkeers- en straatnaamborden in Batau Noord is verschoven naar 2017.

Beschoeiingen
In 2016 is het Beheerplan onderhoud en vervanging beschoeiingen opgesteld. In 2012 zijn wij gestart met het vervangen van gemeentelijke beschoeiing grenzend aan particuliere tuinen. Dit zetten wij voort in 2017.
financiële consequenties en vertaling in de begroting: voor de financiële gevolgen van het beheerplan is een budget opgenomen in de begroting.

Geluidschermen
Begin 2009 heeft de gemeenteraad het Actieplan geluid 2008 vastgesteld, het beleidskader met betrekking tot de plaatsing en vervanging van de geluidschermen. Daarnaast heeft de gemeenteraad in mei jongstleden, conform wettelijke verplichting, het Actieplan geluid 2013 vastgesteld. In dit plan is onder meer een uitvoeringsprogramma voor de periode t/m 2015 opgenomen. Omdat het beschikbare budget niet voldoende is om de geluidafscherming langs alle wegen in Nieuwegein te vervangen is een prioritering gemaakt, rekening houdend met de geluidbelasting op de langs liggende woningen en de beheerstechnische toestand. Op basis hiervan heeft de gemeenteraad besloten de bestaande geluidafscherming langs de ’s-Gravenhoutseweg, de Zandveldseweg te vervangen en deels te verhogen. Omdat de geluidafscherming langs de A.C. Verhoefweg nog zeker 5 jaar mee kan, wordt pas in het Actieplan 2018 een besluit genomen over de aanpak hiervan.
Financiële consequenties en vertaling in de begroting: In 2011 is gestart met de uitvoering en het streven was om eind 2015 de zuidelijke gedeelte van de stadsas gerealiseerd te hebben. Met de wens van de bewoners om het groen achter de schermen langs de ’s-Gravenhoutenseweg en de Zandveldseweg maximaal te behouden heeft het maken van een definitief ontwerp voor dit tracé meer tijd in beslag genomen. De aanbesteding heeft plaatsgevonden in 2016 met aansluitend de uitvoering in 2017.Voor het onderhoud en de vervanging is de reserve Actieplan geluid gevormd. Alle lasten worden verantwoord in de exploitatie en ten laste gebracht van deze reserve.

Riolering en waterhuishouding
In 2013 is het verbreed gemeentelijk rioleringsplan 2014-2018 vastgesteld. Hierin is de inzameling en transport van afvalwater en  afvloeiend hemelwater en de zorgplicht voor grondwater met daarbij behorende financiële middelen beschreven.
In samenwerkingsverband Winnet (waterinnovatief netwerk) werken veertien gemeenten in het verzorgingsgebied van het waterschap Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden en het waterschap samen aan het beheer van de afvalwaterketen. In 2016 werken wij samen op basis van het regionaal afvalwaterbeleidsplan. Dit plan is aanvullend op het verbreed gemeentelijk rioleringsplan 2014-2018.
Begin 2015 is het baggerplan 2014 – 2028 vastgesteld. Hierin zijn jaarprogramma’s voor het onderhouden van het doorstroomprofiel van watergangen met bijbehorende financiële middelen beschreven.
Financiële consequenties en vertaling in de begroting: Voor het onderhoud en vervanging zijn financiële middelen, conform verbreed gemeentelijk rioleringsplan 2014-2018, in de begroting opgenomen.
De navolgende activiteiten staan gepland voor 2016:
Riolering:
De navolgende activiteiten zijn in 2016 uitgevoerd.

• Wijkoverstijgend  / diverse reparaties riolering conform bestek BS14044B OMOP Rioolreparaties IJsselstein en Nieuwegein
• Diverse rioolvervangingen in Doorslag
• Diverse rioolvervangingen in Batau
• Renovatie rioolgemaal Jutphaas

Waterhuishouding:

• Aanpassingen watersysteem ter verbetering waterkwaliteit in samenwerking met HdSR (impulsregeling HdSR) van:

• Park Oudegein / aanpassen duikers
• Batau Zuid / aanpassen duikers

• Baggeren conform baggerplan 2014 t/m 2018
• Het reinigen van duikers heeft zich geconcentreerd op de knelpunten die er lagen.

Speelbehoefte
Met de afronding in 2014 van de Kwaliteitsimpuls speel/beweeg/sportvoorzieningen is het aanbod aan speelvoorzieningen weer in balans gebracht met de speelbehoefte in de verschillende wijken. De instandhouding van de speelvoorzieningen is in 2016 gerealiseerd op basis van het Speelruimtebeleidsplan Nieuwegein 1999-2009 en de normering speelvoorzieningen (2004-085). Was vervanging aan de orde, dan is dat gebeurd in samenspraak met de buurt.
Door in 2016 steeds minder te werken vanuit bestaand beleid maar meer vanuit de bedoeling, is het gelukt om in samenwerking met collega’s van diverse afdelingen (RD/TVL/SD) bewonersinitiatieven voor nieuwe speelvoorzieningen in Nieuwegein te ondersteunen en faciliteren.
Financiële consequenties en vertaling in de begroting: De realisatie van het onderhoud en de vervangingen wordt ten laste gebracht van het reguliere onderhoudsbudget.

Groen
In 2016 zijn we begonnen om de bomenverordening/bomenlijst/bomenbeschermingsplan samen met bewoners te evalueren. In 2017 willen we deze aanbieden aan het college van Burgemeester en Wethouders. Elke drie jaar inspecteren wij alle bomen visueel op stabiliteit en mogelijk gevaar voor de omgeving.  De attentiebomen (bomen die wij in de gaten willen houden) inspecteren wij elk jaar. Zo nodig treffen wij maatregelen. In 2016 hebben we het bosperceel aan de Wilgenroos omgevormd naar duurzaam bos. In 2017 gaan we verder met een perceel in park oudegein en met een perceel aan het Tiendpad.
Financiële consequenties en vertaling in de begroting: In de begroting zijn de reguliere middelen voor groenonderhoud opgenomen. Voor de bospercelen is door middel van een budgetoverheveling € 100.000,00 beschikbaar gesteld voor 2017.

Gebouwen en accommodaties - algemeen
De Meerjaren Onderhouds Plannen (MJOP’s) worden elke 4 tot 5 jaar geactualiseerd, waarna telkens de hoogte van de onderhoudsvoorzieningen kan worden vastgesteld. In 2014 is een taakstelling op de onderhoudsvoorzieningen (waaronder die van de gemeentelijke gebouwen) vastgesteld, waarna de MJOP’s zijn geactualiseerd. Verder is begin 2015 geconstateerd dat er geen draagvlak is voor een regionale vastgoedorganisatie (RVO). De professionalisering van het vastgoedbeheer zal daarom vanaf 2015 intern vorm krijgen. Daarbij zullen naast de operationele taken (het uitvoeren van het onderhoud) ook het tactisch en strategisch beheer ontwikkeld worden, en versnipperde taken en functies op het gebied van vastgoedbeheer binnen de eigen organisatie op één plaats worden samengebracht.
Financiële consequenties en vertaling in de begroting: Voor het technisch onderhoud van de gemeentelijke gebouwen zijn voorzieningen gevormd, waarmee de kosten voor het onderhoud van het vastgoed over de jaren heen geëgaliseerd kunnen worden. Deze onderhoudsvoorzieningen zijn gebaseerd op de gemiddelde jaarlijkse onderhoudskosten zoals opgenomen in de MJOP’s, voor een periode van 10 jaar voor het Stadshuis, Theater, Parkeergarages en alle overige gemeentelijke gebouwen. De onderhoudsvoorzieningen worden gevuld met dotaties vanuit de verschillende programma’s.

Gebouwen en accommodaties – Stadshuis, Theater en parkeergarages Binnenstad
Voor Stadshuis, Theater en parkeergarages Binnenstad zijn MJOP’s opgesteld voor het eigenaarsonderhoud. Zoals voor alle overige gemeentelijke gebouwen wordt ook hier uitgegaan van een plan-horizon van 10 jaar (periode 2012 t/m 2021). De MJOP’s gaan uit van sober maar doelmatig onderhoud, waarbij gezien de huidige nieuwstaat en het representatieve karakter van dit vastgoed kan worden uitgegaan van een conditieniveau na 10 jaar van tenminste 2 (“goed”). De onderhoudsvoorzieningen van Stadshuis, Theater en parkeergarages kunnen in 2018 opnieuw worden vastgesteld, samen met het opnieuw vaststellen van de geactualiseerde onderhoudsvoorzieningen van de overige gemeentelijke gebouwen.
Financiële consequenties en vertaling in de begroting: Voor al het vastgoed in de Binnenstad worden onderhoudsvoorzieningen gevormd, voor resp. het Stadshuis, het Theater en de gezamenlijke P-garages P4, P5 en P6. Deze onderhoudsvoorzieningen zullen jaarlijks worden gevuld met dotaties vanuit de exploitaties van Stadshuis, Theater en P-garages.

Gebouwen en accommodaties met een maatschappelijke functie
De gemeente voert de regie over het technisch onderhoud van een groot aantal gebouwen met een maatschappelijke functie, zoals sportaccommodaties, buurthuizen, gebouwen voor kinderopvang en een kinderboerderij. Ook hier vindt het onderhoud plaats op basis van periodiek geactualiseerde MJOP’s. Verder heeft de gemeente het economisch claimrecht op onderwijsgebouwen voor primair, speciaal en voortgezet onderwijs. Bij schoolgebouwen voor primair en speciaal (basis) onderwijs is de gemeente sinds 1 januari 2015 niet meer verantwoordelijk voor het onderhoud (buiten- en binnenkant) van schoolgebouwen. Voor de scholencomplexen in Nieuwegein (multifunctionele accommodaties, MFA) geldt dit in principe ook maar is, in verband met de vervlechting van functies en gebouwdelen, tussen gemeente en schoolbesturen de principe-afspraak gemaakt dat de gemeente eigenaar blijft van de MFA’s, waarbij de onderhoudskosten voor het onderwijsgedeelte in deze gebouwen volledig aan de schoolbesturen zullen worden doorberekend. Verder blijft de gemeente ook nog verantwoordelijk voor enkele andere, veelal kleinere, onderhoudsuitgaven voor schoolgebouwen.
Financiële consequenties en vertaling in de begroting: De jaarlijkse dotaties aan de onderhoudsvoorzieningen voor gebouwen met een maatschappelijke functie vinden plaats vanuit het programma Maatschappelijke ondersteuning en participatie. De resterende jaarlijkse dotatie aan de onderhoudsvoorziening voor onderwijsgebouwen vindt plaats uit het programma Onderwijs, opvoeding en jeugd.

Gebouwen en accommodaties – overige gebouwen
De resterende groep betreft overige gebouwen en objecten zoals de gemeentewerf, het MEC, weekmarkten en kleinere gebouwen en objecten voor verschillende doeleinden. Ook voor deze gebouwen en objecten zijn er MJOP’s en wordt tijdelijk uitgegaan van een conditieniveau van minstens 4 (“matig”).
Financiële consequenties en vertaling in de begroting: De dotaties aan de voorziening voor onderhoud overige gebouwen vindt plaats vanuit de verschillende programma’s.