Onderstaand wordt de balans puntsgewijs toegelicht. De bedragen in de tabellen zijn afgerond op
duizendtallen.

Vaste activa

Immateriële vaste activa

Kosten van onderzoek en ontwikkeling
De kosten van onderzoek en ontwikkeling worden doorgaans ten laste van de exploitatie gebracht. Hiervan kan worden afgeweken indien de plannen met betrekking tot het actief al redelijk omlijnd en uitvoerbaar zijn.
Daarnaast dienen de kosten, die aan het actief worden toegerekend, in te schatten zijn. Ook het
toekomstige gebruiksnut van het actief moet zeker zijn. Dit geldt voor de planontwikkelingskosten
Lekboulevard en de voorbereidingskosten van Sportzaal Batau. Deze hebben we hier geactiveerd.

*Bijdragen aan activa in eigendom van derden
Bijdragen aan activa in eigendom van derden worden op grond van de BBV per 2016 opgenomen onder de immateriele vaste activa. Het betreft hier de investering van de bouwkosten van de kleedaccommodaties van de korfbalvereniging op sportpark Zandveld. De boekwaarde per
31-12-2016 bedraagt € 213.927,-.

Materiële vaste activa
We maken onderscheid tussen investeringen met een economisch nut en investeringen met een
maatschappelijk nut.
Investeringen met een maatschappelijk nut zijn investeringen in de openbare ruimte die niet
verhandelbaar zijn, maar wel van groot belang voor de gemeente. Materiële vaste activa met een
meerjarig maatschappelijk nut zijn onder andere investeringen in (inrichting) wegen, waterwegen,
openbare verlichting, civiele kunstwerken, openbare speelplaatsen, openbaar groen en
kunstwerken. Conform ons beleid komen de lasten van investeringen met maatschappelijk nut ten laste van de exploitatie. Vanaf 2017 wordt dit anders; de BBV schrijft voor dat vanaf 2017 ook de kosten van investeringen met een maatschappelijk nut moeten worden geactiveerd.

Investeringen hebben een economisch nut indien ze verhandelbaar zijn en/of ze kunnen bijdragen aan het genereren van middelen. Investeringen met economisch nut zijn geactiveerd en hierop wordt afgeschreven.

Investeringen economisch nut met tarief
Onder deze categorie worden de investeringen geactiveerd waarvan de kapitaallasten in de
tarieven kunnen worden verwerkt, zoals bijvoorbeeld de investeringen in riolering.

De boekwaarde van de Niet in Exploitatie Genomen Bouwgronden (NIEGG's) werd tot en met 2015 gepresenteerd onder de voorraden. In verband met een wijziging van het BBV is de boekwaarde van de NIEGG's in 2016 onderdeel geworden van de boekwaarde van de overige investeringen met een economisch nut (gronden en terreinen). Deze mutatie is opgenomen in de kolom 'Overige mutaties". De gemiddelde waarde per vierkante meter bedraagt € 6,70.
Ook de erfpachtgronden waren tot en met 2015 gepresenteerd onder de voorraden; ook deze zijn onderdeel geworden van de overige investeringen met een economisch nut.
Er is in 2016 geen sprake geweest van desinvesteringen of duurzame waardeverminderingen.

Erfpachtgronden

Hieronder vindt u verder tabellen met daarin de belangrijkste investeringen in 2016,
uitgesplitst in investeringen met economisch nut en economisch nut met tarief.
Alle bedragen x € 1.000.
In afwijking van de volgorde op de balans bij materiële vaste activa, staan grond-, weg-, en waterbouwkundige werken met tarief toegelicht in de volgende paragraaf.

Gebouwen

Grond-, weg- en waterbouwkundige werken (economisch nut)

Vervoermiddelen

Machines, apparaten en installaties

Overige materiële uitgaven

Investeringen met economisch nut met tarief

Grond-, weg- en waterbouwkundige werken (economisch nut met tarief)

De voornaamste investering in 2016 betrof de diverse rioolvervangingswerkzaamheden;
hierin is ruim 1,6 miljoen geïnvesteerd.

Financiële vaste activa

Tot de financiële vaste activa behoren de kapitaalverstrekking aan deelnemingen, verstrekte leningen, overige kapitaalverstrekkingen en bijdragen aan activa in eigendom van derden. Deze laatste activa zijn uitsluitend voor het uitoefenen van de publieke taak.

NV Sportinrichtingen

De gemeente is 100% aandeelhouder van de NV sportinrichtingen. De waarde van het aandelenkapitaal was per 1 januari 2016 € 10.659.436.
Omdat het eigen vermogen door cumulatieve verliezen bij de NV lager is, wordt jaarlijks de boekwaarde daaraan aangepast. De nadelige resultaten van de NV Sportinrichtingen van 2015 en 2016 zijn in 2016 verantwoord in de gemeentelijke administratie. Het gaat hierbij om een verlaging met een totaalbedrag van € 188.800, waarvan € 120.000 over 2016. Ultimo 2016 was de waarde van aandelenkapitaal € 10.470.636.

Effecten - Kapitaalverstrekkingen aan overige verbonden partijen -
Onderstaand zijn de aandelen gespecificeerd.

In 2016 hebben we €  281.174,- aan dividend ontvangen. Deze dividenden vallen onder de algemene dekkingsmiddelen en maken daarmee onderdeel uit van de cijfers van het overzicht Algemene dekkingsmiddelen.

Startersleningen
Met een starterslening is het voor een starter op de koopwoningmarkt mogelijk om een voordelige hypotheek af te sluiten. Een Starterslening is een extra lening die via de gemeente en het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting (SVn) wordt afgesloten bovenop de startershypotheek.
De eerste drie jaar hoeft er geen rente en aflossing betaald te worden. De starterslening valt onder de Nederlandse Hypotheek Garantie (NHG); wij lopen daardoor geen risico’s.
Het totaalbedrag van deze verstrekte leningen is per 31 december 2016 € 3.385.941.

Leningen aan deelnemingen
In 2016 heeft Vitens € 56.000 afgelost waardoor het restant van de uitgezette lening aan Vitens ultimo 2016 € 279.027 bedraagt.

Bijstandsvorderingen lang
Overeenkomstig de voorschriften worden langlopende bijstandsvorderingen onder de financiële activa verantwoord. Onder bijstandsvorderingen lang verstaan we vorderingen inzake leningen en krediethypotheken. Per ultimo 2016 is de stand € 1.008.556.

Overige langlopende leningen.
De gemeente belegt haar overtollige middelen.

In 2016 hebben we geen nieuwe leningen verstrekt.
De bestaande verstrekking heeft betrekking op de annuïtaire bijboeking van de lening aan het Hospice. De aflossing van € 40.000 heeft voor een bedrag van € 6.000 betrekking op de lening aan de Museumwerf. De lening aan de stichting Kunstgrasveld Nieuwegein werd afgelost met € 20.000. Daarnaast heeft Movactor € 14.000 afgelost.

*Bijdragen aan activa in eigendom van derden
De boekwaarde van de bijdragen aan activa in eigendom van derden werden tot en met 2015 gepresenteerd onder de financiële vaste activa. In verband met een wijziging van het BBV wordt die boekwaarde met ingang van 1-1-2016 gepresenteerd onder de immateriële vaste activa.

Voorziening dubieuze debiteuren lang
De voorziening dubieuze algemene debiteuren is opgenomen bij de vorderingen. De voorziening dubieuze debiteuren bijstandsvorderingen lang vindt u in bovenstaande tabel; deze bedraagt per ultimo 2016 € 979.442.

Vlottende activa
De vlottende activa bestaan uit voorraden grond, vorderingen, liquide middelen en overlopende activa.

Voorraden
De voorraden grond maken deel uit van de vlottende activa. Vanaf 2016 zijn de niet in exploitatie genomen bouwgronden opgenomen onder de materiële vaste activa (strategische gronden).
Deze zijn alleen dusdanig gerubriceerd als er een reëel en stellig voornemen bestaat dat deze in de toekomst zullen worden bebouwd. Deze verwachting is gebaseerd op uw raadsbesluit. In dit besluit is inhoud gegeven aan ambitie en planperiode.
De gehanteerde parameters bij de grondexploitatie zijn:
Opbrengstindexatie 1%
Kostenindexatie 2%
Rentetoerekeningspercentage 2,3%
De disconteringsvoet die is gehanteerd in de berekening van de contante waarde ten behoeve van het treffen van een verliesvoorziening voor negatieve grondexploitaties is voor alle gemeenten geljik gesteld aan het maximale meerjarig streefpercentage van de Europese Centrale Bank voor de inflatie binnen de Eurozone (voor 2016 2%).

Grondbeleid

In de Nota Grondbeleid 2015-2019 (raadsnummer 2015-453) zijn achtereenvolgens de context, het situationeel grondbeleid en de financiën & organisatie beschreven. Samengevat kunnen we zeggen dat:

• De ambitie om de stad op peil te houden met haar goede voorzieningen, veel werkgelegenheid en een divers samengestelde bevolking plaatsvindt in een stedelijk bebouwde omgeving. Uitleggebieden zijn immers bijna niet meer voorradig (met uitzondering van Galecopperzoom);

• Samen met de stad (inwoners, ondernemers) getracht zal moeten worden een ontwikkeling tot stand te brengen waarbij de diverse belangen zorgvuldig zijn afgewogen;

• Het Grondbeleid een middel is om ruimtelijke doelstellingen op het gebied van onder andere volkshuisvesting, lokale economie, natuur en groen, duurzaamheid, infrastructuur en maatschappelijke voorzieningen te verwezenlijken;

• We het principe hanteren van ‘situationeel grondbeleid’: er zal per situatie maatwerk worden toegepast over het te voeren grondbeleid. Dit is afhankelijk van de geformuleerde doelstellingen, de prioriteit die de gemeente aan een ontwikkeling geeft, de financiële consequenties en de risico’s die gelopen worden;

• De Gemeente Nieuwegein altijd een financieel solide grondbeleid gevoerd heeft. Dit heeft ervoor gezorgd dat zij de economische crisis goed heeft doorstaan. Deze succesvolle lijn wordt voortgezet met deze nota grondbeleid. Aangezien het Grondbedrijf in principe zijn eigen broek moet ophouden is een solide reservepositie van belang;

• Het vertrekpunt voor grondprijsbepaling is dat deze marktconform is, objectief bepaald, transparant en geschoond is van subsidies of premies;

• De gemeenteraad de kaders van het te voeren grondbeleid aangeeft. Het college voert het door de gemeenteraad vastgestelde grondbeleid uit. Het grondbedrijf richt zich op de realisatie en uitvoering van het grondbeleid;

• Gelet op de huidige (financiële) omstandigheden en het gebrek aan grondposities we er in deze nota vanuit gaan dat het vertrekpunt van de gemeente Nieuwegein bij nieuwe ontwikkelingen een overwegend faciliterend grondbeleid is.

De volgende tabel geeft een overzicht van de in exploitatie genomen gronden.

Voorraden niet in exploitatie genomen gronden

De boekwaarde van de Niet in Exploitatie Genomen Bouwgronden (NIEGG's) en de erfpachtgronden werden tot en met 2015 gepresenteerd onder de voorraden. In verband met een wijziging van het BBV is de boekwaarde van de NIEGG's in 2016 onderdeel geworden van de boekwaarde van de overige investeringen met een economisch nut (gronden en terreinen).

Erfpachtgronden

Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan een jaar

Vorderingen op openbare lichamen
De vorderingen op openbare lichamen bevatten de vorderingen op de Belastingdienst voor de BTW-aangifte en het BTW-compensatiefonds voor een bedrag van € 7.269.880.
Ook is hier een bedrag ad € 839.568,- opgenomen voor de overige debiteuren die als overheidslichaam worden aangemerkt, te weten het Rijk, provincies, andere gemeenten en waterschappen.

Uitzettingen in ’s Rijks schatkist - Schatkistbankieren
Tijdelijk overtollige middelen zijn tijdig bij het rijk uitgezet.
Ultimo 2016 bedraagt dit bedrag € 13.750.000.

In principe dienen alle overtollige middelen boven een drempelbedrag in de schatkist te worden aangehouden. Het drempelbedrag voor de gemeente Nieuwegein is voor 2016 € 1.431.000.

Het drempelbedrag is bedoeld om het dagelijkse kasbeheer te vereenvoudigen: niet elke laatste euro hoeft in de schatkist te worden aangehouden. In principe hoeven dus alleen de liquide middelen die boven het drempelbedrag uitgaan in de schatkist te worden aangehouden. In 2016 hebben geen overschrijdingen plaatsgevonden van het drempelbedrag. Hiermee hebben we voldaan aan de limiet voor het schatkistbankieren. In onderstaande tabel is te zien wat de benutting van het drempelbedrag schatkistbankieren gedurende de vier kwartalen in 2016 is geweest.

Overige vorderingen en voorziening dubieuze debiteuren

De overige vorderingen bestaan uit de vorderingen op debiteuren algemeen, belastingdebiteuren, bijstandsdebiteuren (kort) en overige vorderingen. Per saldo is het totaal van de overige vorderingen
€ 13.909.671,-.

Binnen de voorziening dubieuze debiteuren is per categorie debiteuren een reservering voorzien voor het gedeelte van de vordering waarvoor de kans klein is dat deze ontvangen gaat worden. De totale omvang van de voorziening bedraagt bijna € 2,6 miljoen.

De voorziening algemene debiteuren wordt bepaald op basis van een dynamische beoordeling met individuele toetsing van debiteuren.

Voor de voorziening debiteuren sociale dienst hebben we, vanuit het voorzichtigheidsprincipe, hetzelfde percentage gehanteerd als in 2015, namelijk 87%.
Voor 2017 zullen wij met betrekking tot de (on)inbaarheid van vorderingen van oude jaren (5 jaar en ouder) aan de hand van de dan door WIL geldende percentages de benodigde omvang van de voorziening opnieuw bepalen.

Coöperatie ParkeerService

De vordering die wij volgens onze administratie via de rekening courant hebben op de Coöperatie ParkeerService bedraagt per ultimo 2016 € 35.925.

Liquide middelen

De banksaldi bestaan uit de positieve banksaldi van de ING-bank, Rabobank en BNG.
De saldi bedragen €1.847.747.
De rekening-courant met de WIL is een administratieve tussenrekening waarin we onze verrekeningen
met de WIL verantwoorden. Ultimo 2016 hebben we van de WIL € 1.002.028,- tegoed.
Dit betreft de eindafrekening van de WIL over 2016.
Het bedrag van € 9.470,- dat op de tussenrekening Kruisposten staat, wordt in 2017 afgewikkeld.

Overlopende activa

De overlopende activa zijn opgenomen tegen nominale waarde.

Het totaal van de overlopende activa bestaat uit vooruitbetaalde bedragen en bedraagt € 2.605.816.
Dit betreft onder andere een vooruitbetaling voor WIL voor 2017 (2,3 miljoen) en  diverse verzekeringspremies.

Door de systematiek te kiezen van het vaststellen van de eigen bijdragen door het CAK, heeft de wetgever in feite bepaald, dat de verantwoordelijkheid voor de juistheid en volledigheid van de eigen bijdragen geen gemeentelijke verantwoordelijkheid is. Dat betekent dat door de gemeenten geen zekerheden over omvang en hoogte van de eigen bijdragen kunnen worden verkregen als gevolg van het niet kunnen vaststellen van de juistheid op persoonsniveau. De in het boekjaar verantwoorde baten uit hoofde van eigen bijdragen zijn dan ook gebaseerd op de opgaaf van het ACK over periode t/m 31 maart 2017.

Vaste Passiva

Hieronder is bij de diverse onderdelen van de vaste passiva een toelichting gegeven.
De vaste passiva zijn gewaardeerd tegen nominale waarde, tenzij bij het betreffende balanshoofd anders staat vermeld.

Eigen vermogen

Reserves

De mutaties in de reserves zijn gebaseerd op de vastgestelde richtlijnen voor resultaatbestemming (raadsbesluit van 24 september 2008).
In onderstaand overzicht zijn per reserve de mutaties van 2016 weergegeven.
De mutaties in de reserves zijn in overeenstemming met de door de raad goedgekeurde mutaties in 2016.

Rekeningresultaat 2015
Het rekeningresultaat 2015 bedroeg € 10.055.114.
De raad heeft dit resultaat bestemd, zoals in onderstaand overzicht zichtbaar is gemaakt.

Onderstaand lichten we de verschillende reserves toe.

Algemene reserve
De algemene reserve dient ter afdekking van het risico van onvoorziene financiële tegenvallers en nadelige begrotingssaldi. Om die reden dient zij volledig vrij besteedbaar te zijn (geen inkomensfunctie).
Het saldo van de Algemene reserve bedroeg aan het begin van het jaar € 10.394.826.
De resultaatbestemming van 2015 bedraagt € 1.629.477.
Dit bedrag is aan de algemene reserve toegevoegd.

Zowel in de primitieve begroting als in de loop van het jaar, bijvoorbeeld via de Voor- en Najaarsnota, is een aantal mutaties in de Algemene reserve geraamd. Die mutaties hebben betrekking op bijstelling van het begrotingsresultaat. Alle geraamde en door de raad goedgekeurde wijzigingen zijn in de jaarrekening verwerkt. Hierdoor is in 2016 per saldo een bedrag van € 4.117.121. aan de reserve onttrokken.
Dit maakt dat de reserve aan het einde van het jaar een omvang heeft van € 7.907.182.
Onderstaand een overzicht van alle onttrekkingen uit en stortingen in de algemene reserve, inclusief raadsbesluit.

Reserve Grondbedrijf

Door de reserve Grondbedrijf, welke in relatie staat met het grondbeleid, worden de financiële resultaten en risico’s van het grondbedrijf gescheiden van de financiële huishouding voor de overige gemeentelijke taken. Deze reserve vormt een buffer voor de financiële risico’s die samenhangen met de grondexploitaties (geen inkomensfunctie). Er zijn geen onttrekkingen geweest ten laste van de Reserve Grondbedrijf in 2016.

Bestemmingsreserves

Bestemmingsreserves zijn door de raad gewenste bestedingen waarvoor een specifieke reserve is ingesteld. De mutaties in de bestemmingsreserves zijn gebaseerd op de werkelijke resultaten van de budgetten waarvoor de reserves mogen worden gemuteerd. De toevoegingen en onttrekkingen bedragen niet meer dan de bedragen die door de raad zijn goedgekeurd. De mutaties zijn zichtbaar in bovenstaand overzicht “reserves”. Onderstaand lichten we van de verschillende reserves de mutaties toe.

Reserve dekking kapitaallasten

Deze reserve is ingesteld met het doel de structurele lasten die voortvloeien uit  investeringen (kapitaallasten) te dekken voor de looptijd van de betreffende investering. Dit geldt voor een aantal investeringen die vooraf zijn aangegeven. In 2016 heeft er een onttrekking van € 2.732.221. plaatsgevonden. Uit de overige reserves worden geen onttrekkingen voor kapitaalslasten gedaan.

Reserve kunst en cultuur binnenstad

Deze reserve is ontstaan als gevolg van de Percentageverordening Beeldende Kunst welke sinds 2002 van kracht is. Deze verordening regelt dat bij vaststelling van ieder grondexploitatieproject eenmalig een bedrag gereserveerd wordt ten behoeve van kunst in de openbare ruimte. In 2014 is besloten deze regeling niet meer toe te passen bij nieuwe projecten, wat tot gevolg heeft dat de reserve niet meer wordt aangevuld uit de grondexploitatie.
Er heeft in 2016 geen mutatie van deze reserve plaatsgevonden.

Reserve ISV gelden
De reserve Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (ISV) wordt ingezet voor projecten met een duurzaam maatschappelijk karakter. De reserve is aangewend ter dekking van rente en beheerskosten van sportvelden voor een bedrag van € 475.500.

Reserve Betere buurten
In 2016 is besloten vanuit de opgenomen stelpost Nieuw Beleid voor Betere Buurten en de Algemene reserve € 3.979.000 te storten in Reserve Betere Buurten. Vanuit deze reserve is vervolgens
€ 180.531 aangewend.

Reserve maatregelen luchtkwaliteit
Ter verbetering van de luchtkwaliteit binnen Nieuwegein, is er een actieplan luchtkwaliteit opgesteld. Daarin staan maatregelen genoemd die de luchtkwaliteit moeten verbeteren.
De onttrekking uit de reserve maatregelen luchtkwaliteit in 2016 bedraagt €21.322.

Reserve urgentieprogramma 1.600 woningen
Naast het lopende woningbouwprogramma is bepaald dat er 1.600 woningen extra binnenstedelijk gebouwd dienen te worden. De reserve is ter dekking voor de lasten van het project 1.600 woningen. In 2016 is € 183.900 aangewend.

Reserve Stadshuis en Theater

De reserve is ingesteld ter dekking van de hogere exploitatielasten. De reserve is ingesteld in 2009 en loopt tot 2020. In 2016 is conform afspraak per saldo € 1.087.900 aangewend.

Reserve parkeren
De reserve is ingesteld om de aanloopverliezen van de parkeerexploitatie af te dekken.
De onttrekking aan deze reserve vindt volgens de afgesproken uitgangspunten plaats
(€ 1.007.002).

In de parkeerexploitatie 2017 is gerekend met een marge in de parkeerreserve. Na verwerking in de voorjaarsnota 2017 van de structurele effecten van de jaarrekening 2016 wordt deze marge kleiner. Naar verwachting wordt het dieptepunt van de parkeerreserve niet dieper en het jaar waarin het dieptepunt zich voordoet verschuift niet naar achteren in de tijd. De parkeerexploitatie vertoont op de lange termijn (40 jaar) nog steeds een positief resultaat. Dit sluit aan bij het uitgangspunt van de raad dat betaald parkeren in Nieuwegein minimaal kostendekkend moet zijn.

Reserve actieplan geluid

Deze reserve is ingesteld voor de uitvoering van het actieplan geluid, waaronder het plaatsen van geluidschermen. In 2016 heeft er een onttrekking plaatsgevonden van € 309.393,-

Reserve Starterleningen

Sinds 2009 wordt door de gemeente Nieuwegein (met enkele onderbrekingen) de

starterslening aangeboden aan de inwoners van Nieuwegein in de leeftijd van 18 tot 30 jaar. Met deze startersleningen maken we wonen in Nieuwegein mogelijk voor starters die in Nieuwegein willen blijven wonen. De onttrekking in 2016 van € 31.562 betreft de rente van de startersleningen.

Reserve Cultuurvisie 2015-2020
Deze reserve is ingesteld op 24 september 2015 door het vaststellen van de visie op Cultuur en Maatschappij 2015 – 2020. Dat betekent dat met behulp van een drietal instrumenten (cultuurmakelaar, stimuleringsregeling, cultuurplatform) wordt ingezet op vijf thema’s:

• het bij elkaar brengen van vraag en aanbod op cultuurgebied (wensen vervullen)
• via cultuur participatie verhogen (doelgroepen verleiden)
• promotie van cultuur, toerisme en recreatie (Nieuwegein exposeren)
• cultuur en evenementen via netwerken en vrijwilligers bevorderen (stad verlevendigen;
• cultureel ondernemerschap faciliteren (cultuur bedrijven);

In 2016 is een bedrag van € 56.250 aan deze reserve onttrokken.

Reserve Scholen en maatschappelijk vastgoed

Bij de jaarrekening 2014 is besloten de voorziening IHPO (Integraal Huisvestingsprogramma Onderwijs) om te zetten in een bestemmingsreserve Scholen en maatschappelijk vastgoed omdat het onderhoud van de buitenkant van de scholen niet langer een gemeentelijke taak is. De reserve is per 1 januari 2015 gevormd en in 2016 is een bedrag van € 251.240 onttrokken.

Reserve sociaal domein

Door de transities in het Sociaal Domein bestaan grote onzekerheden. Er is in de risicoparagraaf weliswaar rekening gehouden met deze risico’s, maar gelet op de onzekerheden is besloten om bij de jaarrekening 2014 deze reserve in te stellen. Het doel van deze reserve is om de financiële afwijkingen binnen programma 3 (Transities sociaal domein) ten gunste of ten laste van deze reserve te brengen.

Bij de Najaarsnota is op het programma Transities Sociaal Domein een aantal budgetafwijkingen gemeld die overeenkomstig de afspraak met de raad zijn toegevoegd of onttrokken uit de reserve sociaal domein. Op basis van de Primitieve begroting, de Voorjaarsnota en de Najaarsnota wordt er
€ 5.567.952  in de reserve sociaal domein gestort en een bedrag van € 2.681.000 onttrokken.
Vanuit het resultaat 2016 wordt voorgesteld 2.953.000 toe te voegen aan de Reserve Sociaal Domein.

Reserve Woonwijs

In 2016 is besloten om vanuit de ontvangen ISV-gelden en vanuit de reserve Urgentieprogramma 1600 woningen in totaal € 800.000,- toe te voegen aan de Reserve Woonwijs.

Er heeft nog geen benutting plaatsgevonden.

Voorzieningen
Voorzieningen behoren tot het vreemd vermogen (schulden) van de gemeente. Voorzieningen worden gewaardeerd tegen het nominale bedrag van de betrokken verplichting. Aan de voorziening wethouderspensioenen ligt de wet APPA (Algemene pensioenwet politieke ambtsdragers) ten grondslag. Hierin is het pensioen voor wethouders geregeld. Gemeenten hebben op grond van het BBV de taak een voorziening te vormen. Daarmee is zichtbaar voor welk bedrag oud- en zittende wethouders pensioen hebben opgebouwd. De actuariële bedragen van RAET dienen als basis voor de berekening van de pensioenvoorziening.

De vorming van een voorziening, dan wel een dotatie aan een reeds bestaande voorziening, wordt als een last in het betreffende boekjaar verantwoord. Alle aanwendingen van voorzieningen zijn rechtstreeks ten laste van de voorziening gebracht en daarmee in het verslagjaar niet ten laste van de exploitatie verantwoord.

Het saldo van de voorzieningen bedroeg op 01-01-2016 € 14.200.443,-

De onderhoudsvoorzieningen zijn tijdens het jaar ingezet ter uitvoering van bestaande onderhoudsplannen. Waar nodig zijn aan het eind van het jaar de voorzieningen op het gewenste niveau gebracht ten laste van de exploitatie 2016.

Het saldo van de voorzieningen bedraagt aan het einde van het jaar € 15.236.990,-

Het verloop van de voorzieningen is weergegeven in onderstaand overzicht

Diverse voorzieningen onderhoud
Aan de voorzieningen ter egalisatie van (onderhouds)lasten van kapitaalgoederen over meerdere begrotingsjaren ligt een (beheer)plan ten grondslag (MOP – meerjaren onderhoudsplan).
De financiële uitvoering hiervan vindt (deels) plaats in 2016. Voor specificatie van de benutting van de onderhoudsvoorzieningen verwijzen wij gemakshalve naar de bovenstaande tabel.

Voorziening wethouderspensioenen
Deze voorziening is ingesteld voor het beperken van de financiële risico’s van waardeoverdracht, ouderdomspensioen en nabestaandenpensioen van de pensioenen voor gewezen wethouders. Jaarlijks wordt berekend wat de stand van de voorziening moet zijn. Pensioenuitkeringen aan gepensioneerde wethouders worden betaald uit deze voorziening. De eventuele storting in deze voorziening vindt plaats vanuit het programma Bestuur, Samenleving en dienstverlening.
Aan deze voorziening ligt de actuariële berekening van RAET ten grondslag.
De dotatie voor 2016 bedraagt € 622.270,-. Daarnaast is er een bedrag van € 16.518,-aan premies ontvangen.
Pensioen dat door wethouders wordt opgebouwd ná 1 januari 2014 heeft een pensioenrichtleeftijd van 67 jaar. Pensioen dat is opgebouwd vóór 2014 heeft een richtleeftijd van 65 jaar. In de berekeningen is dit verwerkt door de nog niet ingegane pensioenen te herrekenen naar de 67-jarige leeftijd of eerdere AOW-leeftijd.
Voor de actuariële berekeningen zijn de volgende grondslagen gehanteerd:
Berekeningsdatum   :   31 december 2016
Rekenrente   :   0,864%
Sterftetafel   :   GBM/GBV 2005/2010 met leeftijdsterugstellingen

Voorziening gladheidsbestrijding
De afgelopen jaren is gebleken dat eens in de 3 tot 5 jaar er een strenge winter plaatsvindt met hogere lasten voor de gladheidsbestrijding. Om deze schommelingen tegen te gaan is deze (egalisatie)voorziening ingesteld. Er wordt jaarlijks gedoteerd vanuit het programma Beheer Openbare Ruimte voor een bedrag van € 110.500 en de werkelijke uitgaven komen ten laste van deze voorziening. Deze bedroegen voor 2016 € 36.012,-.

Voorziening rioolheffing
Deze voorziening is ingesteld met ingang van 31 december 2014. Deze voorziening is ingesteld ter voorkoming van jaarlijkse schommelingen in de tarieven rioolheffing.
De mutaties in deze voorziening vinden plaats vanuit het programma Beheer Openbare Ruimte.
Zo heeft in 2016 een dotatie plaatsgevonden van € 10.300,-  en een onttrekking van € 516.409,-.

Voorziening afvalstoffenheffing
Deze voorziening is ingesteld met ingang van 31 december 2014. Deze voorziening is ingesteld ter voorkoming van jaarlijkse schommelingen in de tarieven afvalstoffenheffing.
De mutaties in deze voorziening vinden plaats vanuit het programma Beheer Openbare Ruimte.
In 2016 heeft per saldo een onttrekking plaatsgevonden van € 116.344,-.

Langlopende schulden

Het saldo van de langlopende schulden met een looptijd langer dan 1 jaar bedraagt € 161.500.000,-
Het gemiddelde rentepercentage van alle opgenomen geldleningen bedraagt 3,24%, de in 2016 betaalde rente bedroeg circa 5,6 miljoen.
Voor een uitgebreide toelichting verwijzen wij naar de financieringsparagraaf in het jaarverslag.

Waarborgsommen

Het saldo van ontvangen waarborgsommen bedraagt aan het einde van het boekjaar € 226.000.
Het grootste deel hiervan bestaat uit waarborgsommen bij grondverkopen van het Grondbedrijf.

Kortlopende schulden

Per ultimo 2016 is er geen kasgeldlening.

De overige schulden bestaan uit crediteuren en nog te betalen bedragen.
Het crediteurensaldo van €10.965.434,- is het bedrag dat de gemeente moet betalen aan de verschillende leveranciers. Het restant betreft met name nog te betalen bedragen die betrekking hebben op 2016.
Het totale bedrag van de overige schulden bedraagt € 8.908.748,-; ruim 2,2 miljoen hiervan houdt verband met de afrekening WMO en de eindafrekening Regionale Backoffice Lekstroom; ruim 2 miljoen houdt verband met nog te betalen rente. Bovendien is in de overige schulden een bedrag ad € 500.000,- opgenomen voor nog te betalen Vennootschapsbelasting; dit betreft een raming
(zie verder de paragraaf over de Vennootschapsbelasting). Verder is hierin een schuld ad € 821.000 opgenomen in verband met de verplichtingen inzake het Individueel Keuzebudget.

Overlopende passiva

De overlopende passiva bestaan onder andere uit vooruitontvangen huur Shell ( 296.000,-), door te betalen kosten COA (67.000,-) en ontvangen bijdragen in nog te betalen verbouwingskosten Fort Vreeswijk ( 45.000,-).

Onder de post “vooruit ontvangen middelen overheden” zijn onder andere opgenomen de van Europese en Nederlandse overheidslichamen ontvangen middelen met een specifiek bestedingsdoel. In onderstaande tabel is het verloop van deze voorschotbedragen te zien.

Gewaarborgde geldleningen

Het totaal van de gewaarborgde geldleningen bedraagt € 226.046.948,-

Dit bedrag kan als volgt worden gespecificeerd:

De gemeente staat borg voor uitstaande geldleningen van diverse instellingen tot een bedrag van € 893.948,-. Daarnaast heeft de gemeente ten aanzien van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) een achtervangfunctie.

Dit houdt in dat bij een beroep op de garantstelling eerst het WSW als totaal wordt aangesproken en dan pas de gemeente. WSW heeft een AAA-rating van Moody’s en een AAA-rating van Standard & Poor’s. Deze ratings geven de hoge kredietwaardigheid van de zekerheidsstructuur weer. Mede hierdoor kunnen corporaties met WSW-borging tegen scherpe voorwaarden geld aantrekken op de internationale geld- en kapitaalmarkten.

De rating van Moody’s en van Standard & Poor’s hebben een stabiele outlook. Dit is in lijn met de rating van de Staat der Nederlanden. De achtervangfunctie betreft een bedrag van € 225.153.000,-
In 2016 zijn we niet aangesproken voor het niet nakomen van verplichtingen. Wij hebben ook geen betalingen gedaan.

Niet in de balans tot uitdrukking komende verplichtingen

Onderstaand treft u de financiële verplichtingen aan voor zover die verplichtingen financiële consequenties hebben voor toekomstige jaren en deze verplichtingen niet zijn opgenomen in een balanspost (zie artikel 53 BBV). Het gaat om die verplichtingen die een jaarlijkse last genereren van meer dan € 100.000.

Voor de contracten met de verbonden partijen verwijzen wij naar de paragraaf verbonden partijen in het jaarverslag.

Openbare verlichting
Met ingang van 2015 is een nieuw contract getekend voor de periode van 2015-2024. De jaarlijkse lasten à € 1.229.000 komen deels ten laste van de exploitatie en voor een deel van € 350.000 ten laste van investering masten en armaturen (conform B&W besluit)

Levering energie
Voor de levering van energie aan gemeentelijke gebouwen en objecten is er in 2014 in BRU-verband een nieuw Europees aanbesteed contract afgesloten voor levering van elektriciteit en aardgas met Eneco. De levering van elektriciteit contract is voor 100% verduurzaamde energie. Voor de openbare straatverlichting is er een contract met CityTec. Daarnaast zijn er nog contracten met Stedin voor transport elektriciteit, meter- en transformatorhuur, en met Vaanster voor de levering van warmte en koeling uit warmte-koude-opslag (WKO) voor het nieuwe Stadshuis en contracten met Vitens voor de levering van water. De totale kosten voor energie bedroegen in 2016± € 1.500.000,-  excl BTW.
Dat is inclusief de openbare straatverlichting.

Telecommunicatie
Voor telecommunicatiediensten en onderhoud zijn er met 3 partijen contracten, te weten KPN en Tele2 voor vaste telefonie, en Vodafone voor mobiel bellen. De kosten bedragen circa ±  € 110.000,- (excl. BTW) per jaar.

Copiers/printers
Het betreft hier de lease en het onderhoud van het gemeentelijke park van printers/
kopieermachines. De kosten bedragen circa ± € 150.000(excl. BTW) per jaar.

ICT/CAD/Website/Kantoorautomatisering
Ten behoeve van ondersteunende ICT diensten zijn er contracten afgesloten met diverse software leveranciers waarvan Centric, RAET en Roxit de grootste zijn. Verder neemt de gemeente voor de  kantoorautomatisering maar ook voor de besturingssystemen op pc’s en servers een breed scala aan producten af van Microsoft/Oracle + overig. Ook voor CAD systemen en wegbeheerssystemen zijn de nodige licenties aangeschaft. Leveranciers hier zijn Bentley, Vicrea en Has Koning. Als laatste de ondersteuning door kleinere partijen aangaande het up to date houden van de gemeentelijke website.  De totale jaarlijkse kosten bedragen ± €. 1.180.000 (excl. BTW).

Archieven
Voor de opslag en het beheer van de gemeentelijke archieven zijn dienstverlenings-overeenkomsten aangegaan met Het Utrechts Archief (de formeel overgedragen historische archieven tot 2010). De overeenkomst met Het Utrechts Archief (HUA) heeft een looptijd van 10 jaar. Gebaseerd op een gemiddeld aantal te beheren strekkende meters archief is, geldend vanaf 1 januari 2011, een jaarlijks bedrag vastgesteld per jaar exclusief BTW. Dit bedrag wordt jaarlijks geïndexeerd conform de wijziging van het door het Centraal Bureau voor de Statistiek vastgestelde prijsindexcijfer gezinsconsumptie van het voorgaande jaar. Het bijdrage voor 2016 bedroeg ± € 192.000 . (excl. BTW)

Verzekeringen
Voor de verzekering van de gemeentelijke gebouwen is een brandverzekeringscontract afgesloten.  De hoogte van het contract inclusief assurantiebelasting bedraagt voor 2016 ± € 200.000.

Catering
Ook in 2016 heeft Appèl de dienstverlening met betrekking tot de catering voor het Stadshuis en de gemeentewerf verzorgd. In 2016 waren er nog 4 cateringmedewerkers van de gemeente bij de cateraar gedetacheerd. Over het jaar 2016 waren de totale kosten voor catering ±  € 235.000 (excl. BTW) .

Leerlingenvervoer
We zijn in 2015 een contract aangegaan met Noot Touringcar Ede bv. De Overeenkomst gaat in op 1 augustus 2015 en heeft een vaste looptijd van twee jaren. Na deze periode kan Opdrachtgever de overeenkomst (als Opdrachtnemer daarmee instemt) verlengen met maximaal twee maal één kalenderjaar. De overeenkomst loopt uiterlijk van rechtswege af op 31-7-2019. Het gaat om een bedrag van circa € 600.000 (uitgaven 2016 : 602.000,-) per jaar. De vervoerskosten zijn afhankelijk van het aanbod aan leerlingen en de afstand tot de scholen.

Jeugdhulpmiddelen:
Voor de afrekening van de essentiële functies hebben de vijf Utrechtse regio's afspraken gemaakt. Deze afspraken hebben betrekking op het delen van de kosten in de vorm van een gentlemen's agreement. Het beschikbare budget blijkt, nu de werkelijke kosten 2016 bekend zijn, onvoldoende waardoor sprake is van een tekort. In eerste instantie trekken de regio's met deze overschrijding op richting het RIJK om het tekort in de kasschuif (waarmee compensatie wordt geboden) aan te kaarten. In afwachting van dit traject betekent dit voor de gemeente Nieuwegein een reservering van 70.503 euro voor als het initiatief richting het Rijk niet het gewenste resultaat oplevert en er een beroep op het gentlemen's agreement wordt gedaan.

Groenonderhoud
In 2015 zijn voor een periode van 3 jaar contracten aangegaan voor het beheer van de openbare ruimte voor het groenonderhoud. Voor 2016 waren de kosten ± € 2.121.000.